An Overview of Association Between Exosomes and Lung Cancer
Authors : Emine Yağci, Cansu Ozbayer, Hülyam Kurt
Pages : 114-120
Doi:10.20515/otd.517996
View : 13 | Download : 2
Publication Date : 2020-01-01
Article Type : Review
Abstract :Eksozomlar; hücre zarından indirekt olarak köken alan biyoaktif reseptörlerdir. Boyutlar 50-140 nm arasında değişmektedir. Eksozomları diğer hücre dışı veziküllerden (mikro-veziküller ve apoptotik cisimler) ayırt eden en önemli özellikler, kendilerine özgü biyolojik oluşum yolakları, lipit bileşimleri ve taşıdıkları RNA yükleridir (mRNA, miRNA, lncRNA). RNA içerikleri sayesinde hücre-hücre etkileşmesinde rol oynayan ekzomlar, alıcı hücreye aktarıldıklarında taşıdıkları RNA iplikleriyle hücrenin transkriptomunu ve işlevini değiştirebilir. Ayrıca, sinyal iletiminde kullanım için nükleik asitleri (DNA, RNA), proteinleri, nükleoproteinleri ve çeşitli enzimleri taşıdıkları bilinmektedir. Eksozomlar fizyolojik koşullar altında sağlıklı hücrelerden salgılanmakla birlikte kanser hücreleri ve tümörle ilişkili stromal hücreler tarafından da salgılanır. Eksozomlar sayesinde kanser hücreleri arasında otokrin, parakrin ve endokrin iletişim kurulur. Eksozomal salınım normal bir süreç olsa da, farklı kargoların (onkojenik sinyaller) hız ve ekzomal aracılı transferindeki artış onkojenik ilerlemeye ve metastaza neden olabilir. Eksozom miktarlardaki artış ve kargo ifadesinin değişmesi normal fizyolojik koşulları değiştirmek için güçlü bir biyobelirteç olarak kabul edilebilir ve kanseri ve diğer birçok hastalığı teşhis etmek için kullanılabilir. Eksozomlar, kan, plazma, beyin omurilik sıvısı, safra, anne sütü, amniyon sıvısı, tükürük, idrar gibi vücut sıvılarından ultrasantrifüj yoluyla elde edilebilir ve DNA, RNA, miRNA ve proteinler gibi moleküler bileşenler için değerlendirilebilir. Ek olarak, bunlar plazma zarından köken aldığı için, doğal olarak lipozomal ve nano boyuttadırlar ve böylelikle zarlarındaki protein-lipid içeriğinden dolayı kan beyin bariyeri boyunca kolayca hareket edebilirler. Eksozomlar birçok kanser türüyle ilişkilendirilse de, akciğer kanserinde de önemlidir. Eksozomların akciğerdeendotel geçirgenliğini ve akciğer metastazını arttırdığı ve ayrıca akciğer kanserinde anjiyogenezde önemli bir rol oynadığı gösterilmiştir. Sonuç olarak, eksozomlar hücreler arasında kargo taşıyan akıllı moleküllerdir ve taşıdıkları yüke göre sağlıklı hücreleri karser hücresine dönüştürme kabiliyetine sahiptir. Ayrıca tüm vücut sıvılarından da elde edilebilirler ve hücrelere kolayca girme ve dolaşımda taşıma yetenekleriyle hedeflenen tedavi için kullanılabilirler.Keywords : Exosome, kanser, metastaz, anjiogenez