İktidarın Meşruiyeti ve Rıza Üretimi: Masallardan ve Mitlerden Kitle İletişimine Toplumsal Bilincin İnşası

Authors : Ahmet Öztekin, Hülya Öztekin

Pages : 2911-2940

Doi:10.26466/opus.758822

View : 11 | Download : 4

Publication Date : 2020-10-31

Article Type : Review

Abstract :Tarihsel süreçte bütün iktidar biçimleri, iktidarı ellerinde tutmak ve bunun sürekliliğini sağlamak adına verdikleri mücadelede meşru bir zemine dayanma ve yönetilenlerin rızasını kazanma ihtiyacı duymuşlar; bu ihtiyaçla farklı yöntem ve tekniklere başvurmuşlardır. Toplumsal bilincin ve hegemonyanın inşasına da hizmet eden bu yöntem ve teknikler, zaman içinde dönüşmüş ve biçim değiştirmiş olsalar da temelde aynı amaca hizmet etmişlerdir. Bu çalışma, sosyal ve siyasal yaşantıdaki güç ve iktidar ilişkileri çerçevesinde tarih boyunca iktidarların toplumsal bilinci inşa etmek ve rıza üretmek üzere başvurdukları farklı yöntemleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Betimsel araştırma tasarımına sahip çalışma, ilkel topluluklardan modern kapitalist toplumlara kadar iktidarlar tarafından kullanılan hegemonya ve rıza üretim araçlarının tarihsel evrimine odaklanmakta; modern öncesi toplumlarda bu amaçla kullanılan masallar, mitler ve kutsal yalanların modern kitle iletişim araçlarıyla arasındaki ilişkiyi tartışmaktadır. Buna göre modern öncesi dönemde masalları ve mitleri yayan masalcılar, ozanlar ve destancıların yerini modern kapitalist toplumlarda kitle iletişim araçları almıştır. Modern ya da teknolojik masalcılar olarak adlandırabileceğimiz kitle iletişim araçları modern masalların ve mitlerin hem üreticisi hem de dağıtıcısı konumundadırlar. Söz konusu modern masallar ve mitler çoğu zaman ‘gerçeklik’ iddiasıyla sunulmakta, iktidarın yapısı ve sistemin doğası maskelenmektedir.
Keywords : İktidar, meşruiyet, hegemonya, rıza üretimi, toplumsal bilincin inşası