STRES VEREN YAŞAM OLAYLARININ ÖĞRETİM ELEMANLARININ DEPRESYON VE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Authors : Engin Gezer, Fatih Yenel

Pages : 1-13

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2009-10-15

Article Type : Research

Abstract :Bu araştırmanın amacı, stres veren yaşam olaylarının, öğretim elemanlarının tükenmişlik ve depresyon  düzeylerine etkisinin incelenmesidir. Bu amaçla Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinden 15 üniversitenin  Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarına anket uygulanmıştır.  Araştırmanın evrenini, Türkiye’deki devlet üniversitelerinin Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında  görev yapan 1188 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Örneklemini ise, Türkiye’nin coğrafi bölgelerine  göre tabakalı örneklem yöntemi ile belirlenmiş 15 devlet üniversitesinin, Beden Eğitimi ve Spor  Yüksekokullarında görev yapan toplam 365 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırma, kişisel ve  mesleki bilgileri içeren ölçek, Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve  Sosyal Uyumu Ölçme Skalası (SRRS) ile toplanan veriler üzerinde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda  elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS 11.5 ve STATISTICA 7.0 programından yararlanılmıştır.  Araştırmada, öğretim elemanlarının kişisel ve mesleki özelliklerini, tükenmişlik, depresyon ve stres  düzeylerini belirlemek için elde edilen verilerin frekansları, yüzdeleri ve aritmetik ortalamaları  tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Öğretim elemanlarının tükenmişlik ve depresyon düzeylerinin; stres  grupları, coğrafi bölge, yaş, cinsiyet, medeni durum, akademik unvan, yönetsel görev, eğitim düzeyi,  yabancı dil düzeyi, akademik hizmet süresi ve algılanan gelir durumuna göre fark gösterip  göstermediğini ortaya koymak için Mann Whitney – U testi, Kruskal Wallis – H testi ve gruplar arası  farkın nereden kaynaklandığını bulmak için Dunn testi kullanılmıştır. Ölçeklerin alfa güvenirlik katsayısı;  Tükenmişlik Ölçeği için; Duygusal Tükenme boyutu α= 0.81, Duyarsızlaşma boyutu α= 0.81, Kişisel  Başarı boyutu α= 0.66 ve depresyon için α= 0.87 olarak bulunmuştur.  Çalışma sonunda; öğretim elemanlarının genel anlamda depresyon ve tükenmişlik düzeylerinin düşük,  stres düzeylerinin ise orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Stres veren yaşam olaylarının, depresyon ve  tükenmişlik düzeylerine etkisi anlamlı bulunmuştur. Stres düzeyindeki artış depresyon ve tükenmişlik  düzeylerini etkilemektedir. Ayrıca, öğretim elemanlarının depresyon ve tükenmişlik düzeylerini; görev  yapılan coğrafi bölge, yaş, medeni hal, akademik unvan ve yönetici olma değişkenlerinin etkilediği tespit  edilmiştir.
Keywords : Öğretim Elemanı, Stres Veren Yaşam Olayları, Tükenmişlik, Depresyon, Beden Eğitimi ve Spor