Türkiye’deki İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Seviyeleri: 2008 – 2016 Dönemi

Authors : M. Sinan Temurlenk, Hayri Abar

Pages : 1115-1135

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2019-10-25

Article Type : Research

Abstract :İller, coğrafi bölgeler gibi bölgesel düzeyde yapılan çalışmalarda bölgeyi temsil edecek az sayıda güçlü faktörlerin belirlenmesi oldukça zordur. Çünkü önemli istatistikler, ülkeler gibi daha büyük coğrafi birimler için üretilmektedir. Kullanılan çok fazla sayıda faktör ise istatistiki olarak doyurucu olmayan sonuçlar elde edilmesine neden olmaktadır. Bu nedenle çok fazla faktörü birlikte temsil eden az sayıda değişken üretmek oldukça kullanışlı olacaktır. Bu çalışmada amaç Türkiye’deki iller için sosyoekonomik gelişmişlik endeksi oluşturmaktır. Bu endeksler hem başka analizler için girdi olarak kullanılabilecek hem de iller bu endekslere göre sıralanabilecektir. Çalışmada temel bileşenler analizi ile 2008 – 2016 yılları arasında her yıl için Türkiye’deki illerin sosyoekonomik gelişmişlik endeksleri elde edilmiştir. Bu endeks değerlerine göre ele alınan dönemde Türkiye’nin en gelişmiş illeri İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya, Bursa, Muğla, Konya, Eskişehir, Balıkesir, Adana, Mersin ve Manisa’dır. Ele alınan dönemde Türkiye’nin en az gelişmiş illeri ise Bingöl, Siirt, Mardin, Bitlis, Ağrı, Muş, Hakkâri, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Van, Adıyaman ve Gümüşhane’dir. İllerin sosyoekonomik gelişmişlik seviyeleri doğu – batı ekseninde incelendiğinde illerin doğu ve batı doğrultusunda kutuplaştığı görülmektedir. Ayrıca Akdeniz, Ege ve Marmara denizine kıyısı olan iller daha fazla gelişmiştir.
Keywords : Sosyoekonomik Gelişmişlik Endeksi, Temel Bileşenler Analizi, Çok Değişkenli Analizi