Planning Process for Drinking Water Resource Protection: A Case Study of Kartalkaya Dam Basin

Authors : Çiğdem Özonat

Pages : 36-57

Doi:10.31807/tjwsm.365234

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2018-01-24

Article Type : Research

Abstract :Güvenli içme suyuna erişim kamu sağlığı için hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle, vatandaşlara güvenli içme suyunu devamlı sağlayabilmek için bahse konu su kaynaklarının korunması devletlerin en önemli görevleri arasında yer almaktadır. Ancak, içme suyu kaynakları kirlilik, aşırı su kullanımı, iklim değişikliği ve benzeri nedenlerle önemli riskler altındadır. Bu risklerin azami düzeye indirilmesi için kaynakta koruma çalışmaları en etkili planlama yaklaşımı olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada, Kartalkaya Barajı su kaynaklarının korunmasına yönelik yapılan planlama çalışmalarının teorik çerçevesini değerlendirmek üzere bir vaka çalışması olarak seçilmiştir. Kartalkaya Barajı, Gaziantep için tek yüzeysel içme suyu kaynağı olmakla birlikte havzadaki kirletici faaliyetler nedeniyle barajdaki su kalitesi bozulma riski altındadır. Bu durum, Kartalkaya Baraj Havzasında içme suyu koruma planının yürütülmesi ihtiyacını doğurmuş olup; bahse konu plan ile havzadaki kirletici risklerinin kabul edilebilir seviyelere gelmesini sağlayacak eylemlerin belirlenmesi ve önceliklendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma kapsamında, öncelikle havzanın özellikleri ve mevcut su kalitesinin durumu değerlendirilmiştir. Alternatif gelecek senaryoları için su kalitesini öngörmek maksadıyla birleşik su kalite modeli geliştirilmiştir. Model sonuçları, toplam azotun % 50 toplam fosforun ise % 25 azalması durumunda Kartalkaya Barajı’nın mezotrofik olacağını ortaya koymuştur. Belirlenen oranlara dayanarak kirliliğin azalmasını sağlayacak tedbirler geliştirilmiştir. Fayda-maliyet analizi neticesinde önerilen tedbirlerin uygulanabilir olduğu sonucuna varılmıştır.  
Keywords : içme suyu, kaynak koruma, kirliliğin azaltlmas, modelleme, fayda-maliyet analizi