- Türkiye Adalet Akademisi Dergisi
- Issue: 48
- TÜTÜN MAMULLERİ VE ALKOLLÜ İÇKİLERDEN ALINAN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK UYGULAMAS...
TÜTÜN MAMULLERİ VE ALKOLLÜ İÇKİLERDEN ALINAN ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK UYGULAMASI
Authors : Fatih Torun
Pages : 379-414
Doi:10.54049/taad.1009420
View : 17 | Download : 8
Publication Date : 2021-10-01
Article Type : Research
Abstract :Tütün ürünleri ve alkollü içkiler sektörü Türkiye ekonomisine değişik kanallardan katkı sağlayan bir sektördür. Tütün ürünleri ve alkollü içkiler üzerinden sağlanan vergi gelirleri ise bu sektörün en temel ekonomik katkısıdır. Ülkemizde, tütün ve alkol ürünlerinde ortaya çıkan vergisiz yani kaçak kullanımın önlenmesi amacıyla bir takım tedbirler alınmıştır. Bu çerçevede tütün mamulleri ve alkollü içkiler için bandrol ve kod (biralar için) uygulaması zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluğa uyulmasını sağlamak amacıyla 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinin (5) numaralı fıkrası ihdas edilmiştir. 4760 sayılı Kanun’un 13. maddesinin (5) numaralı fıkrası kapsamındaki eşyanın ele geçirilmesi durumunda özel tüketim vergisine ilişkin işlemlerin Gelir İdaresi Başkanlığı’nca tesis edileceği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca ithalattan kaynaklanan özel tüketim vergisini tarh ve takip etme yetkisinin Gümrük İdaresi’ne ait olması nedeniyle yasa dışı yollardan ithal edilen gümrük kaçağı tütün mamulleri ve alkollü içkilere ilişkin 4760 sayılı Kanun’un 13. maddesinin 5. fıkrası uyarınca özel tüketim vergisi tarhiyatı yapmaya yetkili idarenin hangisi olduğu hususunda tereddüt oluşmuştur. Bu tereddüt, Danıştay ve idari yargı kararlarına da yansımıştır. Ayrıca ilgili Kanun maddesi, hukuki belirlilik ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek Anayasa Mahkemesi nezdinde iptal davasına konu edilmiştir. Bu çalışmada, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde tütün mamulleri ve alkollü içkilerin kaçak olarak yurda sokulması durumunda 4760 sayılı Kanun’un 13. maddesinin (5) numaralı fıkrasında öngörülen müteselsil sorumluluk uygulaması ve müteselsil sorumluluk kapsamında özel tüketim vergisi ile ilgili işlemleri tesis edecek yetkili idare sorunu incelenmiştir.Keywords : Özel tüketim vergisi, müteselsil sorumluluk, vergilendirme yetkisi, dolaylı vergi, tütün mamulleri, alkollü içecekler, sigara kaçakçılığı, alkol kaçakçılığı.