Afganistan’da Türkçe Basının İlk Temsilcisi: Yulduz Gazetesi (First Representative of Turkish Press in Afghanistan: Yulduz Newspaper)

Authors : Rıdvan Öztürk

Pages : 63-71

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2016-12-13

Article Type : Research

Abstract :      Bugünkü Afganistan coğrafyasının en eski halklarından birisini Türkler teşkil etmektedirler.  1747 yılında bugünkü Afganistan kurulmaya başlanmıştır. Bu tarihten  itibaren burada yaşayan Türkler, kendi dil ve edebiyatlarını korumada devlet erkinden  faydalanamamışlardır. Aksine hâkim devlet erki, türlü baskılar ve engellemeler  yapmıştır. 1960’lı yıllardan itibaren Türkler arasında artan bireysel ve toplumsal itirazlar,  mevcut ortamın da kısmen uygun hâle gelmesiyle, semereler vermeye başlamıştır.  Bu semereler önce çok kısa radyo yayınları ve Darice süreli yayınlarda çıkan  birkaç şiir ile sınırlı iken, 1978’de yeni bir sürece girilmiştir. Bu süreçte yayımlanmaya  başlayan ve 12 yıl boyunca Afganistan Türklerinin resmen tanınan tek süreli  yayını, "Yulduz” gazetesi olmuştur. "Yulduz” gazetesi bu yönüyle önemli bir misyonu  üstlenmiştir. Bunun tabii sonucu olarak da, Afganistan Türklerinin gönlünde ve eserlerinde  yer etmiştir. Abstract      Turks constitue one of the oldest communities in todays Afghanistan geography.  Todays Afghanistan, has begun to be established in year 1747. Turks who live here  since that time were unable to benefit from government authority on protecting their  language and literature; on the contrary, dominating government authority has put  various pressures and obstructions. Individual and social objections growing among the Turks after 1960s, have started to fruition with the pre-existing conditions’ becoming  partial appropriate. A new progress has been started in 1978, even though this  fruition was limited with very short radio broadcasts and few poems in periodical  publications in Dari language. "Yulduz” newspaper which has begun to be published  in this process, has been the only recognized periodical publication of Afghanistan  Turks for 12 years. In this respect, "Yulduz” newspaper undertook an important mission.  As a natural result of this, the newspaper has taken place in hearts and works of  Afghanistan Turks.
Keywords : “Yulduz” gazetesi, Afganistan, Türkçe basın, Özbekçe, dilsel bilinçlilik, “Yulduz” newspaper, Afghanistan, Turkish press, Uzbek language