- Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 7 Issue: 1
- GELİŞMİŞ KAPİTALİZM EŞLİĞİNDE YENİ SÖMÜRGECİLİK
GELİŞMİŞ KAPİTALİZM EŞLİĞİNDE YENİ SÖMÜRGECİLİK
Authors : N. Filiz Irge
Pages : 59-88
View : 16 | Download : 15
Publication Date : 2005-03-01
Article Type : Other
Abstract :Bugün kapitalist sermayenin ulaştığı küresel birikim, uluslararası şirketler (ya da çokuluslu şirketler) yoluyla, başta ABD olmak üzere, kapitalist ülkelerin iktisat politikaları paralelinde dünyada egemenliğini yaymak istemektedir. Günümüzde küreselleşme olarak adlandırılan olgunun temelleri aslında, 1648’de Westphalia Barışı ve II. Dünya Savaşı sonunda Bretton Woods Anlaşmaları ile atılmıştır. Küreselleşme sermayenin dünyada serbest dolaşımını sağlayabilmek amacıyla, bütün ekonomik engelleri ortadan kaldırarak, pazarları bütünleştirmek yoluyla küresel bir piyasa oluşturma süreci şeklinde tanımlanabilir. ABD önderliğinde Dünya Bankası, IMF, GATT gibi kurumlar, dünya ekonomisini bir bütün olarak düzenlemek amacıyla örgütlenmiş olan küresel kurumlardır. Bugün dünya Sovyet’lerin dağılmasından (1991) sonra, ABD’nin küresel bir hegemonya kurmak girişimlerine sahne olmaktadır. ABD petrol ve doğalgaz gibi enerji kaynaklarının ve enerji yollarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya ve Çin’e yakın olmak amacıyla, Ortadoğu’yu denetleyebileceği politikaları bölgede uygulamak istemektedir. Esas hedefi ise, Avrasya ve Ortadoğu’da egemenlik, emperyal gücün tüm unsurları ile dünyada oligarşik bir hegemonya kurmaktır. Günümüzde neoliberalizm olarak sunulan, temeli 1930’lu yıllara dayanan güdümlü bir liberalizm olarak tanımlanan iktisadi doktrine dayalı ekonomik modeller aslında, sermayenin daha da güçlenerek küresel boyuta varan egemenliğini sağlamlaştırmak amacı taşımaktadır. Temel değer olarak insanı değil para, kâr, büyüme vb. ölçümleri hedef alan neoliberalizm, piyasanın sert rekabet koşullarına tam uyumlu hale getirilmesini ifade etmektedir. Bu durum ise, ülkelerarası uçurumun (Kuzey-Güney) daha fazla açıldığı, ücretlerin düşürüldüğü, sosyal hakların budandığı bir ortama yol açmaktadır.Keywords : Neoliberalizm, Küreselleşme