- International Journal of Political Science and Urban Studies
- Vol: 7 Special Issue
- MERCOSUR’un Ekonomik Bölgeselleşmesi: 2006-2016 Yılları Bölge İçi Ticari İlişkilerin Analizi...
MERCOSUR’un Ekonomik Bölgeselleşmesi: 2006-2016 Yılları Bölge İçi Ticari İlişkilerin Analizi
Authors : Ahmet Bilal Tüzgen
Pages : 23-37
Doi:10.14782/ipsus.594379
View : 25 | Download : 9
Publication Date : 2019-07-19
Article Type : Research
Abstract :Latin Amerika’daki bölgeselleşme girişimlerinden biri olan ve 1991 yılında Brezilya, Arjantin, Uruguay, Paraguay’ın imzaladığı anlaşma ile kurulan, 2012 yılında ise Venezuela’nın dahil olduğu Güney Amerika Ortak Pazarı MERCOSUR, günümüzde bölgenin en büyük ticari bloğu olarak karşımıza çıkmaktadır. Nihai hedefinin ekonomik entegrasyon olduğu organizasyonun ilk yıllarında belirgin bir başarı sağladığı görülse de kurumsallaşmasındaki eksiklikler, ülkelerin egemenliği devretmeye isteksizlikleri, üyelerin bireysel politikaları ve Latin Amerika’da bulunan çok sayıda bölgesel örgütün varlığından kaynaklı kapsayıcılığının sınırlı oluşu nedenleriyle bölgeselleşmesi istenilen düzeye ulaşamamıştır. Ekonomik bölgeselleşmenin bir göstergesi olarak bölge içi ticari ilişkilerin incelenmesi MERCOSUR’un son dönemdeki iktisadi entegrasyon düzeyi hakkında fikir vermektedir. Dünya sisteminde ekonomik bölgeselleşmenin temelleri 19.yy’da Avrupa’daki gelişmelere dayandırılmakta, yeni gelişen ticaret ağları ve ülkelerin gümrük birliği çalışmaları modern anlamda ilk ekonomik bölgeselleşme girişimlerine örnek olarak değerlendirilebilmektedir. Bu dönemde Latin Amerika’da daha çok Pan fikirlerin ve korumacılığın etkisiyle fikirsel, kültürel ve güvenlik temelli bölgeselleşme düşünceleri görülürken, ortak pazar kurma ve ticari ilişkilerde artış sağlama hedefleri 20.yy’ın ilk yarısında ortaya çıkmaktadır. Latin Amerika Ekonomik Komisyonu (ECLA) ile 1948 yılında başlayan ekonomik bölgeselleşme çalışmaları, 1990’lar sonrası kurumsallaşarak MERCOSUR halini almış, bölge içi ticaretin ve tüm üretim faktörleri düzeyinde ekonomik serbestliğin arttırılması hedeflenmiştir. 2006-2016 yılları arası veriler incelendiğinde GSYİH bakımından grubun göstergelerinde etkili olan Brezilya ve Arjantin’in kendi ticaret hacimlerini arttırdıkları ancak bunu bölge içi değil bölge dışı ticaret partnerleri ile sağladıkları görülmüştür. Dolayısıyla kapasite farklılıkları ve ithalat bağımlılıkları gibi diğer sınırlılıklarıyla beraber Brezilya ve Arjantin’in ticaret tercihlerinin de bölgeselleşmenin istenilen seviyeye ulaşamamasının bir nedeni olduğu ileri sürülebilmektedir. Latin Amerika bölgeselleşmesini ekonomik açıdan ele almayı hedefleyen çalışma, Avrupa dışındaki bölgeselleşmenin bir örneği olarak MERCOSUR’un ekonomik bölgeselleşmesini değerlendirmektedir. Araştırmanın birinci bölümünde ekonomik bölgeselleşme çalışmaları, uluslararası ilişkilerdeki federalizm, fonksiyonalizm, neofonksiyonalizm ve hükümetler arasıcılık gibi bölgeselleşme teorileri kapsamında incelenecek, bölgeselleşmenin sosyal, güvenlik, normatif ve ekonomik biçimlerinin olabileceği ortaya koyulacaktır. Bölümde ekonomik bölgeselleşmenin tercihli ticaret anlaşması, serbest ticaret anlaşması, gümrük birliği, ortak pazar ve ekonomik birlik aşamalarına değinilecek, bölgeselleşme ve küreselleşme dalgalarının dünya ticaretine etkisi değerlendirilecektir. İkinci bölümde Güney Amerika’da bölgeselleşme çalışmaları 19.yy’dan itibaren ele alınacak, MERCOSUR’un tarihsel gelişimi ortaya koyulacaktır. Araştırmanın son bölümünde ise MERCOSUR’un ekonomik bölgeselleşmesi, bölge içi ve dışı ticaret hacimleri ve ülkelerin ticari partnerleri açısından değerlendirilecek, Latin Amerika bölgeselleşmesinin fırsatları ve sınırlılıkları analiz edilecektir.Keywords : Ekonomik Bölgeselleşme, MERCOSUR, Latin Amerika, Ortak Pazar, Bölgesel Ticaret