TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERDE ÇALIŞILMIŞ OLAN SANSÜR KONULU LİSANSÜSTÜ TEZLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME (1990-2020)

Authors : Deniz Güner

Pages : 266-288

Doi:10.14514/beykozad.1022264

View : 19 | Download : 26

Publication Date : 2023-06-21

Article Type : Research Article

Abstract :Bu çalışmada Türkiye’de eğitim veren yükseköğretim kurumları bünyesindeki enstitülerde hazırlanmış olan sansür konulu lisansüstü tezler tez türü, enstitü ve ana bilim dallarına göre gruplandırılıp incelenmiştir. Amaç Türkiye’deki üniversitelerde sansür konusunda yapılmış tezlerin incelenerek, alana katkılarının belirlenmesi ve alandaki eksikliklerin giderilmesi adına gelecekteki çalışmalara katkı sağlanmasıdır. Çalışmada istatistiğe dayalı bilgi verme yöntemi tercih edilmemiş, tezlerin kendi alanlarına ve sansür tarihi çalışmalarına katkısı ön planda olacak şekilde bir içerik ve kaynakça analizi yapılmıştır. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinin Veri Tabanı aracılığıyla tespit edilmiş 42 yüksek lisans, 3 doktora ve 1 adet sanatta yeterlik tezi çalışmaya dahil edilmiş, içerisinde sansüre değinilmiş olmasına rağmen tez başlığında "sansür” ifadesi kullanılmayan tezler değerlendirmeye alınmamıştır. Seçilen yıl aralığı ise konuyla ilgili olarak hazırlanmış ilk ve son tezler dikkate alınarak belirlenmiştir. Sansür konulu lisansüstü tezlerin incelendiği bu çalışmada ulaşılan en net sonuçlardan birisi tezlerin ağırlıklı oranının Türkiye’nin sansür geçmişine ışık tutmuş olmasıdır. Evrensel boyutta sansürün incelendiği çok az tez çalışması mevcuttur. Sansür ile ilgili olarak çalışılmış olan lisansüstü tezlerin yarısından fazlası iletişim fakültelerinde hazırlanmış ve çalışmaların çoğunluğu son 10 yıl içerisinde tamamlanmıştır. Bu durum son yıllarda konuya olan ilginin arttığının önemli bir göstergesidir. Çalışmaya dahil edilen lisansüstü tezlerin önemli bir kısmı sinema (film) sansürü ile ilgilidir. Sinema sansürünü basın sansürü izlemiş, en az değinilen konu ise internet sansürü olmuştur. Son yıllarda kitle iletişiminde önemli bir yer tutan internet ve sosyal medyaya uygulanan sansür konusu henüz yeteri kadar incelenmemiş olması nedeniyle gelecekte bu alandaki çalışmalarda artış olması muhtemeldir.
Keywords : Sansür, Basın, Sinema, Film, Lisansüstü Tezler