- Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 20
- Tabakaları, Beldeleri ve Münekkitleri Açısından Meçhul Râviler
Tabakaları, Beldeleri ve Münekkitleri Açısından Meçhul Râviler
Authors : Yavuz Köktaş, Fatma Yildiz
Pages : 165-194
Doi:10.32950/rteuifd.961785
View : 13 | Download : 10
Publication Date : 2021-12-25
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede hicrî ilk üç asırda bir münekkit tarafından meçhul olmakla nitelendirilen râviler, dönem, bölge ve râvî-münekkit ilişkisi açısından analiz edilmiştir. Bununla hedeflenen, münekkitlerin bu tür râvîlerin meçhullüğünü belirlerken uyguladıkları yöntemin tespit edilmesi ve meçhul râvilerin yoğunlaştığı zaman dilimi ve bölgelerin ricâl tenkidi açısından yorumlanmasıdır. İlk üç asır ricâl pratiğini esas alarak yapılacak ricâl tenkit tarihi okumalarına katkı sunacağı ümit edilen bu çalışma, hadis tarihine ilişkin bir takım çıkarımlara da imkân verecektir. Makale, erken dönemde telif edilip günümüze ulaşan en kapsamlı ricâl kitabı olma özelliğine sahip İbn Ebî Hâtim’in (ö. 327/ 938) el-Cerh ve’t-taʻdîl isimli eserinde yer alan meçhul râvilere ışık tutmaktadır. Tespit edilen râvi grubu; bölgeleri ve yaşadıkları zaman diliminin yanısıra, kendilerini meçhul addeden münekkit sayısı ve bu münekkitlerle çağdaş olmaları bakımından durumları incelenmiştir. Buradan yola çıkılarak ricâl tenkit ilminin gelişim tarihi de göz önünde tutulduğu bazı yorumlar yapılmıştır. Bu bağlamda hicrî ilk üç asırda meçhul râvilerin hangi bölgelerde yoğunlaştığı ve bunların muhtemel sebepleri, meçhul râvîlerin kendi dönemlerinde mi yoksa ölümlerinden sonra mı değerlendirmeye tâbi tutuldukları tespit edilmiştir. Nihayetinde bu makale, hicrî ilk üç asır meçhul râvilerini çeşitli açılardan incelerken müteahhir dönem âlimleri tarafından ortaya koyulan statik ve betimleyici anlatılar yerine bu disiplinin esas noktası olan ilk üç asırda râvilerle ilgili ricâl tenkit pratiği kapsamında meseleyi ele almıştır.Keywords : Ricâl Tenkidi, Meçhul Râvi, İbn Ebî Hâtim, Münekkit, Muâsarat, Râvi Tabakaları